Co to jest dach mansardowy?
Historia dachów mansardowych sięga 1550 roku i zaczyna się od Francji. Konstrukcja została następnie spopularyzowana przez architekta Francois Mansarta – i to właśnie od jego nazwiska pochodzi ta tajemnicza nazwa konstrukcji dachu.
Jak wygląda dach mansardowy?
Jak jednak wygląda dach mansardowy? Ogólnie mówiąc, jest to forma dachu łamanego, złożonego z dwóch części. Górna ma inny, najczęściej mniejszy kąt nachylenia, z kolei dolna często bliższa jest linii pionowej niż poziomej.
Charakterystyczną cechą domów, na których został zbudowany dach mansardowy, jest wygodne poddasze użytkowe. Wynika to z faktu, że druga część dachu nie generuje takich skosów jak klasyczny dach, co gwarantuje znacznie więcej miejsca.
Gdzie można spotkać dachy mansardowe?
Tego typu formy dachu były popularne szczególnie w XIX wieku, nie tylko na pałacach i zamkach, ale też stylowych willach czy kamienicach przy rynku. Spotkać je można w większości państw nie tylko w Europie, ale także w Ameryce Północnej. Na Górnym Śląsku dach mansardowy stanowi pewien element tradycji i w związku z tym tego typu dachy buduje się tam przez cały czas. Jednak kamienice z charakterystycznym, łamanym dachem spotkać można także w Warszawie.
Dach mansardowy – jakie są jego rodzaje?
Na przestrzeni lat wyodrębniły się różne rodzaje dachów mansardowych. Różnią się one głównie innymi nachyleniami. Dla przykładu można wyróżnić dwa najbardziej u nas popularne typy takich konstrukcji:
- dach mansardowy francuski, w których dolna część dachu posiada spadek około 60º, natomiast górna – 30º,
- dach mansardowy polski z obiema płaszczyznami dachu o podobnym spadku.
Projekty domów z dachem mansardowym oferują także rozwiązania jednospadowe, dwuspadowe oraz czterospadowe. W praktyce spotyka się najczęściej dachy dwuspadowe, ale każde z tych rozwiązań posiada pewne zalety i wady.
Dach mansardowy jednospadowy
Omówiliśmy już, co to jest dach mansardowy, ale nie wspomnieliśmy, że takie formy coraz częściej spotyka się na domach nowoczesnych.
Podobnie jest z dachem jednospadowym mansardowym. Rozwiązanie takie jest możliwe tylko na dachach o niewielkiej powierzchni, ponieważ spad w jedną stronę będzie generować duży skos na poddaszu. Jednak udało się zastosować dach mansardowy jednospadowy w nowoczesnych, odważnych formach. Niewielkie domy mogą posiadać nawet trzy połacie tego typu, umieszczone naprzemiennie na całej długości. W ten sposób tworzona jest nieregularna bryła o ciekawym i inspirującym wyglądzie. Jednak praktyczne zastosowanie dachów jednospadowych najczęściej ogranicza się do garaży i innych małych budynków gospodarczych.
Dach mansardowy dwuspadowy
O wiele popularniejsze są dachy mansardowe dwuspadowe. Stosuje się je przede wszystkim w przypadku miejskich kamienic. Spowodowane jest to przede wszystkim ciasną zabudową szeregową, jednak daje też bardzo ciekawe efekty wizualne.
Dach mansardowy o dwóch połaciach będzie też dobrym rozwiązaniem dla mniejszych domów jednorodzinnych. Taka konstrukcja dachu będzie z pewnością tańsza, a jednocześnie jej wygląd w niczym nie ustępuje wersji czterospadowej.
Dach mansardowy czterospadowy
W przypadku dużych wilii i zamków spotkać się można z dachem mansardowym czterospadowym, który doskonale pasuje do tak wyszukanych i pięknych form architektonicznych. Dachy czterospadowe będą w tym przypadku niezwykle skomplikowane, a obliczenie ich powierzchni – bardzo trudne. Jednak ostateczny efekt wizualny z pewnością wynagrodzi te dodatkowe koszty.
Dach mansardowy na większych budynkach mieszkalnych dodaje nie tylko elegancji, ale także charakteru i pewnej wyższości.
Jak wygląda projekt dachu mansardowego?
Wspominaliśmy już, jak skomplikowane bywają dachy mansardowe. Projekt musi uwzględnić różną budowę obu powierzchni dachu – górnej i dolnej. Ta pierwsza musi zawierać takie elementy jak:
- słup środkowy,
- słupy skrajne,
- zastrzały połączone długimi kleszczami.
Są to elementy samej więźby dachowej. Do tego należy uwzględnić klasyczną konstrukcję z łat oraz kontrłat, a także izolację termiczną oraz paroprzepuszczalną.
W przypadku dolnej części dachu więźba zawiera:
- krokwie,
- kleszcze krótkie, usztywniające węzeł przypodporowy,
- płatwie kalenicową wspartą słupem na podciągu,
- płatwie stopowe.
Skomplikowany dach mansardowy w przekroju także nie wygląda na prostą konstrukcję. Dlatego też montaż elementów prefabrykowanych trwa nawet do dwóch dni. Z drugiej strony udaje się w ten sposób uzyskać konstrukcję bez słupów na poddaszu.
Projekt musi zawierać też rozwiązania, które zabezpieczą miejsce załamania dachu przed dostawaniem się do środka wilgoci. W tym miejscu może się także zbierać śnieg.
Nowoczesny dach mansardowy - co go wyróżnia?
Współczesny dach mansardowy przypomina tradycyjne konstrukcje z dachem łamanym. Coraz częściej też spotyka się projekty z dachem mansardowym na domach jednorodzinnych. Jednak dziś dachów takich nie pokrywa się ciężką dachówką, lecz dużo lżejszą blachą. Zapewnia im to nadal doskonały wygląd, a jednocześnie zmniejsza koszty inwestycji w taki dach.
Nowoczesne materiały oraz technologie pozwalają udoskonalić tego typu konstrukcje o dachy panoramiczne i inne wygodne elementy. Wygląda to bardzo efektownie, a dodatkowo zapewnia większą funkcjonalność poddasza.
Konstrukcja dachu mansardowego
Stosuje się głównie dach mansardowy z konstrukcją dwupołaciową lub wielopołaciową. Bardzo rzadko występuje model jednopołaciowy. Budowa więźby dachowej jest w tym przypadku szczególnie skomplikowana, jednak nowoczesna technologia pozwala uzyskać efekt znacznie lepszy od oryginału. Jak wygląda dach mansardowy na schemacie? Duże nachylenie dolnej części dachu zwiększa możliwości zagospodarowania poddasza.
Największym wyzwaniem dla dekarzy jest z kolei odpowiednie zaizolowanie dachu, zwłaszcza na załamaniach. Jednak odpowiednie stosowanie dostępnej technologii umożliwia także tutaj odniesienie pełnego sukcesu i zabezpieczenie takiego domu przed napływem zimna od strony dachu.
Pokrycie dachowe na dach mansardowy - jaki materiał wybrać?
Dach mansardowy kryty dachówką to najbardziej tradycyjna forma konstrukcji. Najczęściej jest to dachówka karpiowa ułożona w łuskę lub koronkę. Jednak dzisiaj równie dobrym pomysłem będzie zastosowanie innych metod pokrycia dachu mansardowego. Koszt innych rozwiązań jest często niższy niż dachówka.
Nowoczesne domy, oparte na modernistycznej, odważnej bryle, pokryte są najczęściej panelami z blachy lub blachodachówką. Rozwiązanie to jest bardzo estetyczne, a jednocześnie wygodne i dużo lżejsze, dzięki czemu mniej obciąża więźbę dachową.
Dach mansardowy – odwodnienie
Ze względu na duży stopień skomplikowania dachu montaż rynien musi odbyć się w takiej sytuacji bardzo starannie. Jednak standardowe odwodnienie grawitacyjne sprawdza się na takim dachu najlepiej. Projekt domu z dachem mansardowym powinien zawierać także mocowanie rynien i innych elementów odwodnienia.
Klasyczne rozwiązania w tym zakresie spotkać można także na dachu mansardowym nowoczesnym. Stosowanie odwodnienia wewnętrznego nie będzie miało w tym przypadku zbytniego sensu. Należy jednak uważać na wyższą prędkość wody, która spływa po dolnej części dachu niemal pionowo w dół. Dlatego też mocowania rynny muszą być bardzo mocne.
Wady i zalety dachu mansardowego
Mansardowy dach posiada wiele zalet oraz pewne wady. Warto zacząć od wymienienia tych pierwszych:
- atrakcyjny i niezwykle estetyczny wygląd, który musi robić ogromne wrażenie na wszystkich gościach,
- większe możliwości urządzenia poddasza, brak skosów ułatwia aranżację pomieszczeń, a także zwiększa komfort zamieszkiwania w tych pokojach,
- forma dachu mansardowego doskonale współpracuje z pięknymi lukarnami i wykuszami,
- możliwość montażu zwykłych okien w dachu.
Natomiast wśród wad warto wymienić:
- ogromny stopień skomplikowania konstrukcji dachu mansardowego. Cena z tego powodu także jest znacznie wyższa niż w przypadku innych, klasycznych rozwiązań dachowych,
- konieczność wykonania dokładnej izolacji z powodu możliwości zalegania śniegu w załamaniach dachu,
- wysoki kąt spadku dachu mansardowego – odwodnienie musi zostać wykonane niezwykle starannie, aby działało prawidłowo nawet przy mocnych opadach.
Wady tego rozwiązania to przede wszystkim wyższe koszty i potrzeba zatrudnienia prawdziwych specjalistów, ponieważ skomplikowany kształt dachu bardzo utrudnia jego wykonanie, a każdy popełniony błąd może skutkować ogromnymi konsekwencjami. Jednak niesamowity wygląd oraz możliwość pełnego zagospodarowania poddaszy w pełni wynagradzają wyższe koszty. Szczególnie że taka forma najlepiej pasuje do bogatych, dużych domów, dworków i wili.
Ile kosztuje dach mansardowy?
Koszt wykonania dachu mansardowego zależy od wielu czynników, jednak z zasady jest on dużo droższy od standardowych konstrukcji dachu. Już sama więźba dachowa wymaga dwukrotnie większych nakładów niż standardowy dach. Jednocześnie wiele instalacji jest trudnych do wykonania, co wpłynie na wysokie koszty robocizny. Dlatego też takie dachy spotykane są głównie na domach o charakterze dworkowym.
