Dlatego też bardzo popularnym wyborem w ostatnich latach bywa dach jętkowy. Czym się on charakteryzuje? Dowiesz się tego, czytając poniższy tekst.
Co to jest dach jętkowy?
Dachem jętkowym nazywa się strome, spadziste dachy oparte na więźbach jętkowych. Czym jest ta jętka? To pozioma belka, która łączy wszystkie krokwie. Umieszczona jest zazwyczaj w połowie ich wysokości i znacząco wzmacnia całą konstrukcję. Dach jętkowy w przekroju zbudowany jest z poziomych belek wiązarowych, na których spadziście zamocowano krokwie, wzmocnione dodatkową belką poziomą. W ten sposób utworzone są dwa, charakterystyczne trójkąty.
Tak skonstruowana więźba dachowa jest wytrzymała i można na niej układać już poszycie dachowe, którego obciążenie będzie przenoszone na pionowe ściany budynku. Dodatkowym celem, wspomagającym przeniesienie obciążeń, jest murłata – drewniana belka ułożona na murze. Jednak jej zastosowanie jest opcjonalne i nie jest ona wymagana do funkcjonowania całego dachu.
Konstrukcja krokwiowo-jętkowa czy zwykła więźba krokwiowa – co wybrać?
Wyróżniamy dach krokwiowo-jętkowy, czyli klasyczną konstrukcję więźby dachowej, oraz dach płatwiowo-jętkowy. Obie dotyczą dachów o rozpiętości nie większej niż 9 metrów, charakteryzujących się dużym nachyleniem konstrukcji. W klasycznej konstrukcji stosuje się jętki do 3,5 metra długości, natomiast w przypadku więźby płatwiowo-jętkowej muszą one być dłuższe. Stąd konieczne jest ich podparcie słupami, stanowiącymi tak zwane ściany stolcowe. Dach krokwiowo-jętkowy o rozpiętości do 12 metrów i kącie nachylenia do 67 stopni to maksymalne rozmiary dla tego typu konstrukcji.
Dlaczego zatem nie wybrać zwykłej więźby krokwiowej? Jest to mocno zależne od konstrukcji dachu. Jednak taka opcja istnieje tylko przy znacznie mniejszych dachach. W przypadku większej rozpiętości konieczne jest zastosowanie dodatkowych jętek, które wzmacniają konstrukcję dachu i ją usztywniają.
Połączenie jętek z krokwiami – sposoby mocowania
Parząc na dach jętkowy w rzucie, można zauważyć, że konieczne jest wykonywanie połączeń jętek i krokwi. W tym zakresie występują dwie popularne metody łączenia: mocowanie stężeniowe oraz mocowanie na półjaskółczy ogon. W pierwszym z nich chodzi o dokładne dopasowanie elementów do siebie, a następnie trwałym ich połączeniu za pomocą śrub. Natomiast metoda półjaskółczego ogona opiera się na odpowiednim nacięciu obu elementów, które pasowane są na wcisk. Także w tym przypadku, jako dodatkowe zabezpieczenie, stosuje się śruby wzmacniające połączenie.
Dach jętkowy z dwoma stolcami lub jednym wymaga dodatkowego łączenia jętek oraz słupów. W tym przypadku korzysta się z klasycznych rozwiązań: połączenia ciesielskie, polegające na odpowiednim przycięciu obu elementów, oraz łączenie za pośrednictwem metalowych złączy.
Kiedy warto wybrać dach jętkowy?
Główną zaletą dachu jętkowego jest rozpiętość konstrukcji. Jest ona znacznie większa niż w przypadku klasycznego dachu krokwiowego. Jest to skutek zastosowania dodatkowych wzmocnień. Jednak jakie obciążenia może przyjmować dach jętkowy? Schemat statyczny, wykonywany za każdym razem, pozwala odpowiedzieć na to pytanie. Szereg obliczeń wykazuje wytrzymałość na obciążenie ciężarem pokrycia dachowego oraz naprężeniami powodowanymi przez warunki atmosferyczne – szczególnie śnieg oraz wiatr.
Do obliczeń trzeba przyjąć kilka istotnych zmiennych. Jest to drewno, z jakiego została wykonana więźba dachowa, oraz pokrycie, które zostanie położone na wierzch. Jak te parametry wpływają na wytrzymałość całej konstrukcji?
Jakie drewno wybrać na dach jętkowy?
Dach jętkowy bez podparcia musi posiadać większą wytrzymałość. Dlatego stosuje się w jego przypadku krótsze, jednolite jętki, wykonane z odpowiedniego drewna. Najczęściej wybierane są różne gatunki drzew iglastych: sosna, jodła lub świerk. Zdarzają się także belki wykonane z modrzewia. Wynika to z wytrzymałości, jakie zapewnia takie właśnie drewno. Dodatkowym atutem tych gatunków jest także odporność na działanie szkodników oraz grzybów, co przekłada się na znacznie dłuższą żywotność konstrukcji.
Drewno wykorzystywane do budowy więźby dachowej musi być suche. Dlatego też musi zostać wysezonowane, a jego przechowywanie możliwe jest tylko w komorach zapobiegających powstawaniu wilgoci. W przypadku dachu jętkowego dwustolcowego także korzysta się z podobnych gatunków drzew, jednak z powodu łączenia kilku jętek muszą być one podparte ścianą słupów, co znacząco wpływa na wytrzymałość całej konstrukcji.
Jakie wybrać pokrycie na dach jętkowy?
Tak naprawdę, w przypadku dachu jętkowego podpartego i niepodpartego, pokrycie dachowe można wybierać całkowicie dowolnie. Ochrona przed wiatrem oraz wysoka wytrzymałość powodują, że zarówno ciężkie dachówki ceramiczne, jak i lekka blachodachówka będzie równie dobrym rozwiązaniem. Dach jętkowy jednostolcowy jest odporny na szkodniki oraz grzyby, co umożliwia pokrywanie dachu najtrwalszymi materiałami – będą one doskonale służyć przez długie dziesięciolecia.
Także kąt nachylenia, jaki może być osiągany na tego typu dachach, sprzyja dużej uniwersalności, jeśli chodzi o rodzaj pokrycia dachowego.
Zalety i wady dachu jętkowego
Dach jętkowy to konstrukcja popularna z powodu wielu zalet, jakie posiada:
- jest doskonałym wyborem do wszystkich dachów spadzistych. Równie dobrze sprawdza się także w budynkach z poddaszem użytkowym. Uniwersalność zastosowania na pewno wpływa na częste wykorzystywanie tej konstrukcji,
- ekonomiczny wybór dla osób stawiających na tanie i skuteczne budownictwo. Konstrukcja dachu powoduje, że koszty budowy są znacznie niższe niż w przypadku innych konstrukcji, jak dach czterospadowy,
- wysoka stabilność oraz odporność na działanie zróżnicowanych czynników zewnętrznych – szczególnie warunków atmosferycznych oraz działania grzybów i szkodników.
Natomiast są też wady dachu jętkowego. Obliczenia, które trzeba wykonywać za każdym razem, mogą wykazać na małą wytrzymałość, co będzie oznaczać potrzebę przeprojektowania dachu.
Duża ilość zalet dachu dwuspadowego jętkowego powoduje jego ogromną popularność wśród Polaków.
Ile kosztuje dach jętkowy
Dlaczego popularniejszy jest dach jętkowy? Do jakiej rozpiętości może sięgać? Na te pytania znasz już odpowiedź – ten rodzaj konstrukcji jest najbardziej uniwersalny i wytrzymały ze wszystkich dostępnych obecnie na rynku. Dach jętkowy podparty, w rzucie poziomy, może mieć rozpiętość nawet 12 metrów, czyli znacznie więcej niż w przypadku dachów krokwiowych.
Na koszty budowy dachu jętkowego wpływa bardzo wiele czynników i trudno określić dokładną cenę. W pierwszej kolejności pod uwagę należy wziąć budowę więźby dachowej. Tu do wyboru jest wiele gatunków drzew, choć najczęściej wybierany jest świerk czy jodła. Modrzew, posiadający doskonałe właściwości, jest z kolei już znacznie droższym rozwiązaniem. Wybierając jednak tańsze materiały, i tak trzeba się liczyć z kosztem około 8 tysięcy złotych.
Jeśli zależy Ci na czasie i oszczędnościach, możesz zastanowić się nad prefabrykowanymi więźbami. Są one wykonywane w fabryce, na większych maszynach, co zwiększa dokładność wykonania, a zarazem zmniejsza koszty produkcji. Jednak prefabrykaty stosować można tylko do standardowych rozwiązań o typowych parametrach.
Kolejnym ważnym czynnikiem, wpływającym na ceny, jest zastosowane ocieplenie dachu. Tu także trzeba się liczyć z dużymi wydatkami. W końcu ostatnią składową będzie wykonanie pokrycia dachowego oraz wykończenia – w tym na przykład system rynien.
Czy warto stawiać na dach jętkowy?
Tego typu konstrukcja dachu cieszy się ogromną popularnością. Dzieje się tak nie bez przyczyny. Jest to bardzo stabilna i wytrzymała więźba dachowa, o uniwersalnym zastosowaniu. Stosowanie jętek pozwala zwiększyć rozpiętość dachu dwuspadowego nawet do 12 metrów. Jednocześnie, w aspekcie dostępnych połaci dachowych, nie ma żadnych ograniczeń: możesz stosować zarówno dachówki ceramiczne, jak i bardzo popularne blachodachówki.
Wśród zalet dachu jętkowego jest także duża odporność na grzyby czy szkodniki. Wynika to z wyboru drzew iglastych na źródło materiału do budowy więźby dachowej. W końcu postawienie dachu jętkowego zapewnia dużo miejsca na poddaszu, które można w dowolny sposób zagospodarować, zwiększając powierzchnię użytkową budynku.
Dlatego też z pewnością można polecić tego typu konstrukcję.
